تمکین در دوران نامزدی چیست؟

وب سایت حقوقی یاروکیل به معرفی و بررسی تخصصی تمکین در دوران نامزدی چیست؟ و شرایط تمکین در دوران نامزدی پرداخته تا به بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

ویدیو مقاله تمکین در دوران نامزدی

مقدمه تمکین در دوران نامزدی:

زمانی که دو نفر قصد ازدواج با یکدیگر را داشته باشند ، به دلیل حساسیت و اهمیت امر و لزوم اتخاذ تصمیم با پیش زمینه و دارا بودن اطلاعات لازم و اشنایی با یکدیگر ، در مرحله ای پیش تر از ازدواج  ، مرحله و دوران نامزدی قرار داده شده است .

در دوران نامزدی ،  طرفین و خانواده ی آن ها ، به اشنایی و رفت و آمد با یکدیگر پرداخته و سعی می کنند که برای انجام ازدواج ، تصمیم مناسبی را اتخاذ نمایند .

در دوران نامزدی ،  ممکن است که اختلاف هایی میان طرفین به وجود آید که در قانون مدنی ، قانون گذار سعی نموده است که پاره ای از این اختلافات را حل و فصل نماید .

به طور مثال در خصوص استرداد هدایایی که در این دوران بین نامزد ها رد و بدل شده است ، قانون مدنی دارای مقرراتی می باشد .

یکی از مسائل و مباحثی که در دوران نامزدی مطرح می شود ، مسئله ی تمکین می باشد .

در این مقاله ، بر آنیم تا امکان و یا عدم امکان تمکین در دوران نامزدی و شرایط و اثار آن را مورد بررسی قرار دهیم .

تعریف تمکین :

پیش از پرداختن به اصل موضوع ، باید به معنا و مفهوم تمکین دست یابیم .

در لغت ، تمکین به معنای احترام ، پیروی ، تبعیت و اطاعت می باشد .

در اصطلاح حقوقی  ،  تمکین دارای دو معنا می باشد که برای هر یک اثاری بر قرار می باشد .

• تمکین به معنای عام :

منظور از تمکین به معنای عام ، اطاعت و تبعیت زوجه از همسر خود و پذیرفتن ریاست مرد بر خانواده می باشد . به طور مثال ، به موجب ماده ی هزار و صد و چهار ده  ، زوجه مکلف است که در منزل تعیین شده توسط مرد سکونت نماید مگر آن که حق انتخاب منزل به زن اعطا شده باشد . این امر از اثار تمکین عام می باشد .

• تمکین به معنای خاص :

منظور از تمکین خاص ، بر قراری رابطه ی زناشویی میان زوجین می باشد .

در این مقاله ، منظور از تمکین ، اغلب تمکین خاص می باشد و سعی شده است که جایگاه تمکین خاص در دوران نامزدی تشریح شود .

تمکین در دوران نامزدی :

در دوران نامزدی ، دختر و پسر اگر چه که قصد ازدواج با یکدیگر را داشته باشند و مراسم خواستگاری و .. نیز انجام شده باشد ، باز هم دو طرف با یکدیگر نا محرم بوده و نمی توانند با هم رابطه ی جنسی و یا رابطه ی زناشویی داشته باشند و اگر بدون توجه به این امر  ،به انجام این عمل مبادرت ورزند ، به جرم زنا پرداخته اند که هم از لحاظ شرعی و هم از لحاظ قانونی امری نا پسند می باشد و قابلیت تعقیب کیفری را نیز خواهد داشت .

صیغه ی محرمیت در دوران نامزدی :

همان طور که گفتیم ، نامزد ها در دوران نامزدی ، با یکدیگر هم چنان نا محرم مس باشند . ممکن است که خانواده ها برای سهولت در ارتباطات و شناخت و اشنایی بیشتر دختر و پسر با یکدیگر میان آن ها صیغه ی محرمیت جاری نمایند .

عرفا این صیغه ی محرمیت ،  مطابق نام آن ، تنها برای محرمیت بوده و طرفین در برقراری رابطه ی جنسی و زناشویی دارای محدودیت می باشند .

علت این امر ان است که اصولا در دوران نامزدی ، هنوز عقد نکاح دائم منعقد نشده و ممکن است که دو طرف به این نتیجه برسند که برای ازدواج با یکدیگر مناسب نمی باشند و اگر در این صورت ، رابطه ی زناشویی بین طرفین واقع شده باشد ، مشکلات و اثار سوء بسیاری ممکن است که گریبان گیر اشخاص شود .

عقد موقت در دوران نامزدی :

منظور از صیغه ی محرمیت ، در واقع همان انعقاد عقد نکاح موقت بین دو طرف می باشد که برای جلوگیری از اثار و تبعات منفی آن ، سعی شده است که محدودیت هایی را برای نامزد ها ایجاد نمایند .

از لحاظ عرفی ، نظر فوق مطرح می باشد اما از لحاظ شرعی و قانونی ، این دیدگاه مورد توجه قرار نمی گیرد و بنابراین باید از این دو منظر به مسئله نگاه کنیم .

شرط عدم رابطه :

برای جلوگیری از اثار مخرب و منفی ، ممکن است که ضمن عقد نکاح موقت که بین دو نامزد منعقد می شود ، ممکن است شرط شود که رابطه ی جنسی و یا رابطه ی زناشویی ممنوع باشد .

با توجه به نظر غالب ، درج چنین شرطی در ضمن عقد نکاح موقت ، صحیح می باشد و با پذیرش این شرط توسط طرف مقابل ، وی ملزم به رعایت شرط می باشد .

اما بنا بر گفته ی برخی درج چنین شرطی در واقع با مقتضای ذات عقد مخالفت داشته و بنابراین هم خود شرط باطل و هم موجب بطلان عقد نیز خواهد شد

عقد نکاح موقت :

عقد نکاح موقت اگرچه که توسط قانون گذار به تفصیل مورد بررسی قرار نگرفته است اما هم چنان که می دانیم  بسیاری از اثار و احکام جاری در عقد نکاح دائم ، در عقد نکاح موقت نیز جاری می باشد .

بنابراین ، از لحاظ قانونی و از لحاظ شرعی ، بر قراری رابطه ی زناشویی نه تنها که امکان پذیر می باشد بلکه از وظایف زوجه می باشد .

حق حبس زوجه :

مطابق ماده ی هزار و هشتاد و پنج قانون مدنی ،  زوجه می تواند از تمکین در برابر همسر خود امتناع نموده و تمکین خود را منوط به پرداخت مهریه از جانب وی کند .

در این صورت ، ضمانت اجرا هایی که برای عدم تمکین زن در نظر گرفته شده است ، قابلیت اعمال نداشته و زوجه در واقع از حق قانونی خود در این خصوص استفاده کرده است .

بنابراین اگر زوجه به اعمال حق حبس خود مبادرت ورزد ، هم جنان مستحق دریافت نفقه می باشد و زوج نمی تواند به استناد نشوز زن ، وی را پرداخت نفقه محروم نماید .

در دوران نامزدی نیز اگر عقد نکاح موقت ( صیغه ی محرمیت ) بین طرفین منعقد شده باشد ، زوجه اگر به اختیار خود به تمکین اقدام نکرده باشد  ، می تواند حق حبس خود را اعمال کرده تا زمانی که مرد ، مهریه ی وی را به صورت کامل بپردازد .

دعوای الزام به تمکین :

با انعقاد عقد نکاح ، اعم از دائم و یا موقت ، زوجه ملزم و مکلف به تمکین از مرد می باشد و در صورت عدم تمکین زن ، قانون گذار ضمانت اجراهایی را در نظر گرفته است .

زوج می تواند برای ملزم نمودن زوجه به تمکین ، در محکمه دعوای الزام به تمکین را مطرح نماید .

دعوای الزام به تمکین از جمله دعاوی غیر مالی بوده که اقامه ی آن ، با تنظیم دادخواست و پرداخت هزینه ی دادرسی معادل دعاوی غیر مالی می باشد .

در صورتی که زوجه برای عدم تمکین خود به اعمال حق حبس خود استناد نماید و آن را به اثبات برساند،  دعوای الزام به تمکین مرد رد خواهد شد .

هم چنین مرد می تواند با استناد به امتناع از تمکین توسط زوجه ، دادخواست جواز ازدواج مجدد  را مطرح کند که به موجب آن دادگاه با بررسی شرایط ، حکم به جواز ازدواج مجدد توسط مرد را صادر می نماید .

مرجع صالح به رسیدگی :

به موجب قانون حقوق خانواده ، مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به دعاوی مرتبط با تمکین ، در دادگاه خانواده مطرح می شود و این دادگاه مطابق مقررات به حل و فصل دعاوی می پردازد .

نتیجه گیری تمکین در دوران نامزدی :

در دوران نامزدی ، طرفین و خانواده ی آنان ، برای اشنایی و کسب اطلاعات بیشتر از رفتار و اخلاق و .. یکدیگر ، با هم در ارتباط می باشند .

در این دوران ، اگر عقد نکاحی بین طرفین منعقد نشده باشد ، امکان انجام رابطه ی زناشویی بین طرفین وجود ندارد و این امر از لحاظ شرعی و قانونی ، ممنوع بوده و بنابراین انجام آن گناه می باشد ‌.

در صورتی که عرفا بین طرفین ، صیغه ی محرمیت خوانده شود ، در واقع عقد نکاح موقت جاری شده و  انعقاد یافته است و بنابراین ، دو طرف ، زن و شوهر محسوب می شوند .  با این اوصاف انجام تمکین خاص و بر قراری رابطه ی زناشویی ، از وظایف زوجه می باشد اگر چه به دلایلی این امر توسط خانواده ها و عرف نیز ممنوع می باشد .

در صورت انعقاد عقد نکاح موقت بین طرفین ، اثار و احکام آن نیز جاری شده و بنابراین امکان اعمال مقررات راجع به نکاح دائم در خصوص آن نیز مطرح می باشد .

با این فروض ، زوجه حق اعمال حق حبس را داشته و زوجه حق دریافت نفقه را داشته و هم چنین در صورت نشوز زن ، مرد می تواند از ضمانت اجرا های پیش بینی شده توسط قانون گذار استفاده نماییم .

در نهایت این که اگر عقد نکاحی بین دو نامزد وجود نداشته باشد ، آن ها نا محرم می باشند و اگر عقد نکاح اعم از دائم و موقت منعقد شده باشد ، آن ها زن و شوهر محسوب شده و اثار آن پا بر جا می باشد .