شکوائیه یا  شکایت نامه چیست؟

وب سایت حقوقی یاروکیل به معرفی و بررسی تخصصی شکایت نامه چیست؟ و شرایط شکایت نامه پرداخته تا به بهترین نحو شما را از حق و حقوقتان آگاه سازد.

ویدیو مقاله شکایت نامه

مقدمه شکوائیه یا  شکایت نامه :

به شکل کلی به ورق هایی که در دعوای کیفری باید تکمیل کرد و مشخصات خواسته شده در آن درج گردد شکواییه می گویند. شکایت نامه در دعوای کیفری مثل تکمیل نمودن برگه دادخواست یا تنظیم لایحه دفاعیه در دعوای حقوقی است. یعنی به همان ترتیب که برای طرح دعوای حقوقی ضرورت دارد که دادخواست به دادگاه اقامه شود در دعوای کیفری باید شکایت نامه تهیه شود.

نکته قابل توجه آن است که به منظور طرح دعوای حقوقی حتماً باید در دادگاه دادخواستی اقامه شود. اما برای طرح دعوای کیفری ضرورتی ندارد که شکایت شاکی در ورقه ویژه‌ای نگارش شود و حتی این امکان وجود دارد که در یک برگه معمولی درج شود.

بنابراین به شکل کلی شکایت نامه یک برگ ویژه است که باید از سوی قوه قضاییه فراهم شود و به افراد داده شود تا قادر باشند شکایت خود را درج کنند و در واقع باید گفت که نخستین قدم برای ثبت شکایت کیفری است. شاکی باید فرم شکایت نامه را که به آن شکواییه نیز گفته می شود تکمیل نماید و مشخصات خود مثل نام و آدرس شاکی و موضوع دعوا و غیره در آن نگارش شود.

 شیوه تهیه شکایت نامه :

روش تهیه شکواییه و نیز موضوعاتی که باید در آن درج شود در ماده ی ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری مقرر شده است. بر اساس آن شاکی یا مدعی خصوصی قادر هستند خودشان به شکل شخصی یا به وسیله ی وکیل شکایتی را طرح کنند.

در شکلی باید مواردی که در زیر شرح داده شده است در شکایت نامه مندرج گردد:

– نخستین مورد همان گونه که قبلاً هم به آن اشاره کردیم نام و نام خانوادگی سن و شغل و نام پدر و تحصیلات و وضعیت تاهل و مذهب و تابعیت شماره شناسنامه و کد ملی و نشانی دقیق و ایمیل و شماره تلفن ثابت و کد پستی شاکی می باشد.

– در مرحله دوم باید موضوع شکایت و مکان اتفاق افتادن جرم و زمان و تاریخ وقوع آن مندرج گردد.

– در مرحله سوم باید خسارت و ضرر زیان که از رخ دادن جرم به شاکی ایراد شده است و موضوعی که تمایل به مطالبات و درخواست آن را دارد بیان نماید.

– در قسمت چهارم مشخصات و اسامی  و دلایل وقوع جرم و هر آن چه که سبب اثبات رخ دادن جرم گردد و نیز در شرایطی که شاهدی در مکان اتفاق افتادن جرم حاضر باشد نام و مشخصات شاهد یا شاهدان و مطلعان نیز ذکر شود .

– در قسمت پنجم هر شکل مشخصات و نشانی مظنون یا متشاکی اگر وجود داشته باشد و امکان داشته باشد باید ذکر گردد. در تبصره ی این ماده مقرر شده است که قوه قضاییه باید برگه های ویژه‌ای که شامل مواردی که در بالا ذکر شد فراهم نموده و به شاکیان بدهد .

شاکی ها باید  برای اقامه دعوای کیفری در دادگاه حاضر شده و این موارد را در آن درج نمایند. البته باید در نظر داشت که استفاده نکردن از این برگه ها مشکلی ایجاد نمی‌کند و درج این موارد در برگه معمولی بلا اشکال است.

نکات ضروری به درج در شکایت نامه :

هنگامی که قرار است شکایت نامه ای تنظیم شود قبل از آن که به مراجع قضایی دادرسی تسلیم گردند مواردی باید در آن ذکر شود و مورد رعایت قرار بگیرد.

اول این که باید موضوع شکایت به شکل صحیحی بیان شود و تشخیص داده شود و نکات جزئی و دقیق راجع به نگارش شکایت نامه بسیار موضوع با اهمیتی می باشد. حتماً باید در نظر داشت که موضوع مورد شکایت در قانون مجازات اسلامی به عنوان جرم انگاشته شده باشد.

نیز باید مدت زمانی که از اتفاق افتادن جرم سپری شده است در نظر گرفته شود. زیرا اگر مدتی از وقوع جرم گذشته باشد در دسته ای از جرایم امکان جرم انگاری و پیگیری و شکایت از آن ها وجود ندارد.

بنابراین در شکل کلی شخصی که تمایل دارد شکایت نامه‌ای را بنویسد باید از همه این موضوعات اطلاع داشته باشد و باید حتماً سبک سنگین کند که آیا شخص شاکی قادر شده است که آن اتفاق را جرم بداند یا نه و نسبت به جزئیات قانون مجازات تسلط و اشراف داشته باشد و نیز قادر باشد به شکل دقیقی دلایل اثبات جرم را توضیح دهد و در شکایت نامه درج نماید.

انواع شکایت نامه

شکایت نامه دارای انواعی می باشد .

معمول ترین انواع آن ها در زیر شرح داده شده است:

– شکایت نامه صدور چک بی محل یا بلامحل از معمول ترین انواع شکایتنامه می باشد. زیرا خیلی از اشخاص بی آن که از قوانین راجع به چک آگاه باشند آن را به کار می‌برند و سبب می گردند تا شامل مسئولیت کیفری شود.

-شکایت نامه توهین و فحاشی نیز در مواردی است که از دادگاه ها مورد تنظیم قرار می‌گیرد و تحت تعقیب و پیگیری واقع می شود.

-شکایتنامه سرقت تلفن همراه- با عنایت به این که اخیراً موارد بسیاری از سرقت تلفن همراه را شاهد می‌شویم یکی از معمول ترین شکواییه هایی که مورد نگارش قرار می‌گیرد راجع به موضوع سرقت تلفن همراه می باشد.

-شکایت نامه مربوط به خیانت در امانت که از جمله جرایمی می باشد که در برگیرنده مجازات و پیگیری می باشد و به منظور آغاز مسیر مجازات دهی و ضرر امکان دارد برای آن شکواییه تنظیم شود.

-مزاحمت و سلب آسایش نیز از دیگر انواع جرائمی می باشد که از سوی دادگاه صلاحیت دار قابل پیگیری بوده و به منظور رسیدگی به آن شاکی باید شکایت نامه خود را تنظیم کند.

-از دسته جرایمی که امروز بیش از پیش افزایش یافته است و سبب خشونت خانگی و تبدیل آن به یکی از مسائل بزرگ اجتماعی ، افزایش ضرب و جرح های خیابانی می باشد. بنابراین تنظیم شکایت نامه ضرب و جرح نیز بسیار رایج شده است.

شخص صالح به تنظیم شکایت نامه :

به شکل کلی فردی که قصد دارد شکایت نامه را نگارش و تنظیم نماید باید دارای اهلیت باشد. اهلیت بدین مفهوم می‌باشد که شخص از نظر قانونی لیاقت برخوردار شدن از حقوق موجه قانونی را داشته باشد.

در مورد شکایت نامه نیز باید اشاره داشت که شخص شاکی باید سن قانونی و ضروری را برخوردار باشد که با عنایت به قانون جمهوری اسلامی ایران اهلیت برای تنظیم شکایت نامه در دختران ۹ سالگی و در پسران سن ۱۵ سالگی پیش بینی شده است .

اما این نکته را نیز باید توجه داشت که عملاً در قانون عموما سن ۱۸ سال تمام برای تنظیم شکایت نامه مورد توجه واقع می‌شود و اگر شخص به سن قانونی نرسیده باشد ولی یا قیم او باید به جانشینی و نمایندگی از طرف او شکایت نامه را تنظیم کند و خود شخص با توجه به   این که هنوز به سن قانونی نرسیده است اهلیت لازم برای انجام این کار را نخواهد داشت.

هزینه نگارش شکایت نامه :

به منظور تنظیم شکایت نامه هزینه و تعرفه خاصی در نظر گرفته نشده است و هر فردی به منظور تنظیم آن هزینه های متفاوتی را باید بپردازد. اما باید در نظر داشت که اگر شخصی بخواهد شکایت نامه ای را نگارش کند باید با وکلا و کارشناسان خبره مشورت نموده و یا برای تنظیم آن مشاوره حقوقی بگیرد.

تنظیم شکایت نامه خیانت در امانت :

نمونه از مواردی که در قانون مجازات اسلامی مورد جرم انگاری قرار گرفته است جرم خیانت در امانت می باشد. به عنوان نمونه در این مقاله سعی کردیم تا تنظیم این شکل از شکایت نامه را در مورد جرم خیانت در امانت مورد بحث و بررسی قرار دهیم. اول باید دید در چه صورت یک جرم خیانت در امانت محسوب می‌شود.

به شکل کلی جرم خیانت در امانت بر اثر استفاده طلب یا مفقود نمودن یا مالکیت کردن مال مورد امانت به وجود می آید. استعمال به مفهوم استفاده کردن مالی است که به امانت به کسی داده شده باشد که اجازه استفاده از آن را نداشته باشد.

مثلاً به کاربردن بدون اذن و اجازه پولی که شخصی در عهده شخص دیگر قرار داده است یا تلف نمودن به این مفهوم است که مثلا شخص مالی را به کسی امانت می دهد و بر اثر شرایط آن را تلف می نماید و از بین می‌برد و مفقود می‌کند.

ضرورت دارد این نکته را در نظر داشت این کار برخی اوقات به واسطه ترک  فعل نیز انجام می پذیرد.

در اختیار گرفتن و تصاحب مالکیت مال به این مفهوم است که شخصی با مال فرد دیگری که به امانت در اختیار گذاشته است اقدام مالکانه کند. مثلاً آن را خرید و فروش نماید یا به اجاره بدهد.

در شرایطی که هر یک از این سه حالت به وجود بیاید می توان شخص مرتکب را خائن امانت شناخت و برای آن شکایت نامه تنظیم نمود. بنابراین می‌تواند نتیجه گرفت تنظیم شکایت نامه باید در موضوعات متنوعی انجام شود و شخصی که آن را نگارش می‌کند باید به شکل صحیحی تشخیص دهد شکایت نامه جزو کدام دسته از جرائم واقع می‌شود و حرفه‌ای باشد و  از تخصص در این خصوص برخوردار باشد.

روند رسیدگی پرونده کیفری :

رسیدگی به پرونده کیفری از زمانی آغاز می شود که ثبت شکایت شاکی در شکواییه انجام شود. از هنگامی که شخص شکایت نامه را تکمیل می‌کند و در آن راجع به وقوع جرم و شاکی و از همه با اهمیت تر شخصی که از او شکایت دارد موضوعاتی را درج می نماید و نیز دلیلی که در شایت نامه ذکر می نماید باید بسیار قوی و مستدل و مستند باشد تا پرونده با آسانی بیشتر امکان تعقیب و پیگیری داشته باشد و به نتیجه دست یابد.

بعد از آن امکان آن وجود دارد که قاضی قرار مناسبی را برای متن صادر نمایند و وقتی و دفاعیات خود را ارائه کرد قاضی قادر است پور نظر خود را اعلام کند اما اگر قاضی نسبت به مجرم بودن و متهم شک داشته باشند تا از ضابطان دادگستری تقاضا فرد تا تحقیقات بیشتری راجع به مدت هم انجام دهد تا بتواند جرم را اثبات نماید